Trzeci bezokolicznik w przypadku adessiivi (3. infinitiivi: puhumalla)

Dziś po dłuższej przerwie ciąg dalszy opowieści gramatycznych o bezokolicznikach fińskich. Do tej pory omówiłam pierwszy i drugi bezokolicznik i kilka przypadków trzeciego bezokolicznika z końcówkami -maan, -massa i –masta.
Dziś omówię trzeci bezokolicznik w przypadku adessiivi z końcówką ‑malla lub ‑mällä. Przykład:

Opin suomea kuuntelemalla suomenkielisiä lauluja. – Uczę się fińskiego słuchając fińskojęzycznych piosenek. (kuuntelemalla to jest właśnie trzeci bezokolicznik w przypadku adessiivi)

Jak tworzymy trzeci bezokolicznik w przypadku adessiivi?

Najpierw należy odmienić czasownik w 3. osobie liczby mnogiej. Następnie usuwamy końcówkę –vat, a zamiast tego dodajemy –malla (lub usuwamy –vät i dodajemy –mällä). Przykłady:

leikkiä           > he leikkivät            > leikki- + -mällä       = leikkimällä

tehdä            > he tekevät             > teke- + -mällä        = tekemällä

kuunnella       > he kuuntelevat       > kuuntele- + -malla = kuuntelemalla

siivota           > he siivoavat           > siivoa- + -malla      = siivoamalla

valita             > he valitsevat          > valitse- + -malla      = valitsemalla

Kiedy stosujemy trzeci bezokolicznik w przypadku adessiivi?

Trzeci bezokolicznik w przypadku adessiivi pojawi jako kolejny czasownik w zdaniu, gdy chcemy powiedzieć, w jaki sposób, albo dokładniej za pomocą jakiej czynności wykonam drugą czynność i osiągnę oczekiwany rezultat? Jedna czynność jest narzędziem do wykonania innej czynności. Przykłady zdań:

Lapsi oppii leikkimällä. – Dziecko uczy się bawiąc / przez zabawę.

Leipuri ansaitsee rahaa leipomalla leipää. – Piekarz zarabia pieniądze piekąc chleb.

Varas pääsi sisään rikkomalla ikkunan. – Złodziej dostał się do środka wybijając okno.

Laihdut syömällä vähemmän ja liikkumalla enemmän. – Schudniesz jedząc mniej i ruszając się więcej.

Voit parantaa kuntoasi lopettamalla tupakoinnin. – Możesz poprawić kondycję rzucając palenie.

Ongelmia ei ratkaista lakaisemalla ne maton alle. – Problemów nie rozwiązuje się zamiatając je pod dywan.

Prinssi herätti prinsessan unesta suutelemalla. – Książę obudził księżniczkę ze snu pocałunkiem / całując.

Voit editoida videoita käyttämällä mobiilisovellusta. – Możesz edytować nagrania wideo używając aplikacji mobilnej.

Uwaga na różnicę między 3. bezokolicznikiem z końcówką –malla a 2. bezokolicznikiem z końcówką -en. Porównaj:

Lapsi kertoi tarpeistaan itkemällä. – Dziecko powiedziało o swoich potrzebach płacząc / przez płacz / za pomocą płaczu. (Tutaj płacz był narzędziem komunikacji. To za pomocą płaczu dziecko powiedziało o swoich potrzebach.)

Lapsi kertoi tarpeistaan itkien. – Dziecko powiedziało o swoich potrzebach płacząc. (Tu płacz pojawił się jako czynność równoległa z mówieniem. Dziecko mówiło i płakało jednocześnie.)

Uwaga też na różnicę między 3. bezokolicznikiem z końcówką –malla a 3. bezokolicznikiem z końcówką –maan. Porównaj:

Voitko auttaa minua siivoamaan? – Możesz mi pomóc posprzątać? (Tu chcemy zaangażować kogoś we wspólne sprzątanie.)

Voitko auttaa minua siivoamalla? – Możesz mi pomóc sprzątając? (Tu zlecamy innej osobie sprzątanie i w ten sposób ona pomoże.)

W następnym artykule z tej serii zajmę się trzecim bezokolicznikiem w przypadku abessiivi (puhumatta).