Opisywanie przeszłości po fińsku (przegląd przez czasy przeszłe + określniki czasu)

Dzisiejszy post jest z cyklu „W 80 blogów dookoła świata”. Jest to akcja, w ramach której autorzy blogów językowo-kulturowych piszą artykuł o podobnej tematyce 25. dnia każdego miesiąca. Dziś tematem jest „Było minęło”, a ja podejdę do tego zagadnienia pod kątem językowym.

Jak opisać minione wydarzenia? Jakie są czasy przeszłe w języku fińskim? Jakich określników czasu możemy użyć?

Jeśli chcemy opisać, co kiedyś się wydarzyło, warto znać formy czasów przeszłych oraz wyrazy opisujące przeszłe zdarzenia.

W fińskim są trzy czasy przeszłe: imperfekti, perfekti oraz pluskvamperfekti.

Najczęściej stosowanym czasem przeszłym jest imperfekti. Jest to odpowiednik angielskiego czasu past simple i służy do opisania skończonych wydarzeń w przeszłości.

Asuin Suomessa neljä vuotta. – Mieszkałam w Finlandii cztery lata. (ale już nie mieszkam)

Kävimme Varsovassa viime viikolla. – Byliśmy w Warszawie w zeszłym tygodniu.

Söimme pizzaa eilen. – Wczoraj jedliśmy pizzę.

Maanantaina en tehnyt mitään. – W poniedziałek nic nie robiłam.

Tutaj znajdziesz informacje, jak tworzyć czas przeszły imperfekti.

Imperfekti łączny się często z takimi określnikami czasu jak:

viime – w zeszłym

viime yönä – zeszłej nocy

viime viikolla – w zeszłym tygodniu

viime keskiviikkona – w zeszłą środę

viime kuussa – w zeszłym miesiącu

viime keväänä – zeszłej wiosny

viime vuonna – w zeszłym roku

viime vuosina – w zeszłych latach

edellinen – poprzedni

edellisenä päivänä – poprzedniego dnia

edellisellä viikolla – w poprzednim tygodniu

edellisessä kuussa – w poprzednim miesIącu

sitten – temu

vuosi sitten – rok temu

kaksi vuotta sitten – dwa lata temu

eilen – wczoraj

toissapäivä – przedwczoraj

milloin viimeksi – kiedy ostatnio

Kolejnym czasem przeszłym jest perfekti. Jest to odpowiednik angielskiego czasu present perfect i służy do opisania wydarzeń, które rozpoczęły się w przeszłości i trwają nadal lub mają wpływ na teraźniejszość.

Olen asunut Suomessa jo neljä vuotta. – Mieszkam w Finlandii już cztery lata. (nadal mieszkam)

Olen syntynyt vuonna 1983. – Urodziłam się w 1983.

Oletko koskaan käynyt Varsovassa? – Czy kiedykolwiek byłeś w Warszawie?

Oletko jo syönyt? – Czy już jadłeś?

En ole vielä syönyt. – Jeszcze nie jadłem.

Kun olen tiskannut, pesen lattiat. – Jak pozmywam nauczynia, umyję podłogi.

Tutaj znajdziesz informacje, jak tworzyć czas przeszły perfekti.

Perfekti łączny się często z takimi określnikami czasu jak:

jo – już

ei vielä – jeszcze nie

koskaan – kiedykolwiek (w pytaniach)

ei koskaan – nigdy

kertaa – razy (np. kaksi kertaa, monta kertaa)

kuinka kauan – jak długo

aina – zawsze

joskus – czasami; kiedyś

silloin tällöin – od czasu do czasu

usein – często

koko ikäni – całe (moje) życie

Najrzadziej używanym czasem przeszłym jest pluskvamperfekti. Jest to odpowiednik angielskiego czasu past perfect i służy do opisania wydarzeń zaprzeszłych, gdy chcemy podkreślić kolejność wydarzeń.

Kun olin tiskannut, pesin lattiat. – Gdy pozmywałam naczynia, umyłam podłogi

Olimme Puolassa viime talvena. En ollut käynyt Varsovassa aikaisemmin. – Nie byłam w Warszawie wcześniej.

Tutaj znajdziesz informacje, jak tworzyć czas zaprzeszły pluskvamperfekti.

Pluskvamperfekti łączny się często z takimi określnikami czasu jak:

kun – gdy

aikaisemmin – wcześniej

A co inni autorzy blogów językowo-kulturowych napisali w temacie „Było minęło”? Sprawdźcie poniżej:

Austria:

Viennese breakfast –  Było minęło – czasy CK

Chiny:

Biały Mały Tajfun – YMCA

Francja:

Demain viens avec tes parents – Było minęło – Les Années folles

Francuskie i inne notatki Niki – Było, minęło… Minitel – 30 lat francuskiego protoplasty internetu

FRANG – Było, minęło – 4 najbardziej (nie)zapomniane francuskie wynalazki

Gruzja:

Gruzja okiem nieobiektywnym – Była sobie fabryka…

Hiszpania:

Hiszpański na luzie – Hiszpańska przeszłość ciągle żywa: pesetas

Japonia:

Japonia-info.pl – O-haguro – zwyczaj czernienia zębów

Kirgistan:

Enesaj.pl – Dawne nazwy miast Azji Środkowej

Litwa:

Na Litwie – 10 miejsc na Litwie, które zmieniły się niemal nie do poznania

Niemcy:

Nauka Niemieckiego w Domu – Było, minęło kiedyś w Niemczech

Niemiecka Sofa – Było, minęło …

Norwegia:

Norwegolożka: Dawno temu w północnej Norwegii 

Rosja:

Dagatlumaczy.pl – Blog o tłumaczeniach i języku rosyjskim, Dawne miary rosyjskie

Turcja:

Turcja okiem nieobiektywnym – Było-minęło… tureckie miasta kiedyś i dziś

Wielka Brytania:

Angielska Herbata – Jak język angielski wyglądał tysiąc lat temu?

Angielski C2 – Było minęło – służba (Downton Abbey)

Angielski dla każdego – 10 historycznych filmów o Wielkiej Brytanii

english-at-tea – Zamki w Wielkiej Brytanii, które muszę zobaczyć

Włochy:

Studia, parla, ama  – W 80 blogów – był lir, nie ma lira.

Italia nel cuore – Co Napoleon ma wspólnego z włoską flagą?

Wielojęzyczne:

uLANGUAGES – Jak wyglądała nauka języka w przeszłości?