antaa – saada – ottaa – viedä – tuoda
Annan lahjan hänelle. – Daję mu prezent.
Anna se takaisin! – Oddaj to!
Antaisitko suolan. – Podaj mi sól.
Antaisitko minulle tuon kirjan. – Podałbyś mi tamtą książkę.
Hän ei anna minulle hetkenkään rauhaa. – On ani na chwilę nie daje mi spokoju.
’antaa’ może też oznaczać ’pozwalać’. Ten czasownik pomaga wyrazić tryb rozkazujący dla 1. i 3. osoby liczby pojedynczej.Anna hänen tehdä se. – Daj mu to zrobić.
Annas kun mietin. – Pozwól, że się zastanowię. / Daj się zastanowić. / Niech pomyślę.
Älä anna sen häiritä itseäsi. – Nie przejmuj się tym.
Inne zwroty z ‘antaa’:Anna anteeksi. – Wybacz mi.
Älä anna periksi! – Nie poddawaj się
SAADA ‘saada’ oznacza ‘dostać’. Przedmiot jest otrzymywany od kogoś innego.Sain lahjan isältäni. – Dostałam prezent od ojca.
Nainen sai lapsen. – Kobieta urodziła dziecko.
Hän ei saanut pankista lainaa. – On nie dostał pożyczki z banku.
saada Nobelin palkinto – dostać nagrodę Nobla
Sain siitä päänsäryn. – Dostałam od tego bólu głowy.
Olen saamassa sinulta 50 euroa. – Jesteś mi winny mi 50 euro.
‘saada’ może też oznacza ‘móc’. Występuje wtedy jako czasownik pomocniczy przed innym czasownikiem głównym.Saanko mennä? – Czy mogę iść?
Mitä Teille saisi olla? – Co ma być? = Co podać?
Saisinko puhua Elinan kanssa? – Czy mogłabym rozmawiać z Eliną?
Saako täällä polttaa? – Czy można tutaj palić?
Ei saa koskea! – Nie można/wolno dotykać!
OTTAA ‘ottaa’ oznacza ‘brać’. Przedmiot jest brany przez osobę.Otan tämän – Wezmę to.
ottaa suihku – wziąć prysznic
ottaa taksi – wziąć taksówkę
Ota kädet pois taskusta – Wyjmij ręce z kieszeni!
Ota jalat pois pöydältä – Zdejmij/Weź nogi ze stół!
ottaa kengät jalasta – zdjąć buty
Otimme pari olutta – Wzięliśmy/Wypiliśmy parę piw.
Oletko ottanut lääkkeesi? – Wziąłeś lekarstwo?
Kuinka hän otti sen? – Jak on to przyjął/zniósł?
Ota iisisti! – Wyluzuj się!
VIEDÄ ‘viedä’ oznacza ‘zabierać’. Przedmiot jest zanoszony w innym kierunku.viedä kirje postiin – zabrać/wziąć list na pocztę
Vein hänet autolla kotiin. – Zabrałam go samochodem do domu.
Hän vei vaimonsa ravintolaan. – On zabrał żonę do restauracji.
Kaikki tiet vievät Roomaan. – Wszystkie drogi prowadzą do Rzymu.
Minä vien koiran ulos aamulla ja illalla. – Wyprowadzam psa rano i wieczorem.
Hän vei roskapussin ulos. – On wyniósł śmieci.
I również oznacza ‘zabierać’ w znaczeniu ‘zabierać/zajmować miejsce, czas’.Sohva vie liikaa tilaa. – Kanapa zajmuje za dużo miejsca.
Se vie kaiken aikani. – To zabiera cały mój czas.
vei vuosia ennen kuin … – Zajęło lata zanim …
‘viedä’ może też oznaczać ‘eksportować’.viedä maasta autoja – eksportować z kraju samochody
‘viedä’ może też oznaczać ‘prowadzić’.Tämä tie vie asemalle. – Ta droga prowadzi do dworca.
TUODA ‘tuoda’ oznacza ‘przynosić’. Przedmiot jest przynoszony do osoby.Joulupukki tuo lapsille lahjoja. – Mikołaj przynosi dzieciom prezenty.
Tuo minulle se kirja! – Przynieś mi tę książkę!
Toisitko minulle lasin vettä? – Przyniósłbyś mi szklankę wody?
tuoda epäonnea – przynosić nieszczęście
Emme tiedä, mitä tulevaisuus tuo (tullessaan) – Nigdy nie wiadomo, co przyniesie przyszłość / nowy dzień.
Mikä toi sinut tänne? – Co cię tu sprowadza?
‘tuoda’ oznacza też ‘importować’.tuoda maahan kahvia Brasiliasta – importować do kraju kawę z Brazylii
A jest jakaś różnica pomiędzy „saada” w znaczeniu „móc” a czasownikiem „voida”, który też oznacza „móc”? Czy zdania np. „Saanko mennä?” i „Voinko mennä?” można używać naprzemiennie? Dziękuję
Moi! „Saada” oznacza „móc” głównie w sensie „dostać pozwolenie”. To jak „may” po angielsku lub „dürfen” po niemiecku.
„Voida” z kolei oznacza „móc” głównie w sensie „być w stanie”. To tak jak „can” po angielsku lub „können” po niemiecku.
Natomiast czasami znaczenie jest zbliżone i możemy je stosować zamiennie.
Są też jeszcze inne czasowniki o zbliżonym znaczeniu w różnych kontekstach, jak „saattaa”, „taitaa”, „mahtaa”, „pystyä”, „osata”, „kyetä”, „jaksaa”.
Poświęcę jeden z kolejnych artykułów na porównanie ich wszystkich!
Oto obiecany artykuł: http://suomika.pl/voida-saada-pystya-osata-kyeta-jaksaa-mahtaa-saattaa-taitaa/