Tryb rozkazujący
Tryb rozkazujący
Aby utworzyć tryb rozkazujący dla drugiej osoby liczby pojedynczej, należy usunąć –n z czasownika w odmienionej formie pierwszej osoby liczby pojedynczej w czasie teraźniejszym.
Aby utworzyć przeczący rozkaz, należy dodać Älä przed czasownikiem.
Verbityyppi | Infinitiivi | Tłumaczenie | twierdzenie ‘minä’ | tryb rozkazujący twierdzący ‘sinä’ | tryb rozkazujący przeczący ‘sinä’ |
1 | kertoa | opowiadać | kerron | Kerro! | Älä kerro! |
2 | syödä | jeść | syön | Syö! | Älä syö! |
3 | juosta tulla | biec przyjść | juoksen tulen | Juokse! Tule! | Älä juokse! Älä tule! |
4 | pakata | pakować | pakkaan | Pakkaa! | Älä pakkaa! |
5 | punnita | ważyć | punnitsen | Punnitse! | Älä punnitse! |
6 | paeta | uciekać | pakenen | Pakene! | Älä pakene! |
Aby utworzyć tryb rozkazujący dla drugiej osoby liczby mnogiej, należy usunąć końcówkę z bezokolicznika i dodać końcówkę- kaa /-kää.
Aby utworzyć przeczący rozkaz, należy dodać Älkää przed czasownikiem i zmienić na końcówkę –ko /-kö.
Verbityyppi | Przed dodaniem – kaa /-kää należy: | Infinitiivi | Tłumaczenie | tryb rozkazujący twierdzący ‘te’ | tryb rozkazujący przeczący ‘te’ |
1 | usunąć –a/-ä | kertoa | opowiadać | Kertokaa! | Älkää kertoko! |
2 | usunąć –da/-dä | syödä | jeść | Syökää! | Älkää syökö! |
3 | usunąć dwie ostatnie litery | juosta tulla | biec przyjść | Juoskaa! Tulkaa! | Älkää juosko! Älkää tulko! |
4 | usunąć –a/-ä | pakata | pakować | Pakatkaa! | Älkää pakatko! |
5 | usunąć –a/-ä | punnita | ważyć | Punnitkaa! | Älkää punnitko! |
6 | usunąć –a/-ä | paeta | uciekać | Paetkaa! | Älkää paetko! |
Suomika
Języki obce od zawsze były moją pasją. Przyjemność sprawiała mi ich nauka, ale również nauczanie innych. Dlatego od 10 lat organizuję kursy językowe (fińskiego, niemieckiego, angielskiego oraz polskiego dla obcokrajowców), prowadzę lekcje indywidualne przez Skype, projektuję strony internetowe i inne materiały dydaktyczne, w tym e-learning.
Istnieją jedynie formy dla drugiej osoby liczby pojedynczej i mnogiej? A jak powiedzieć np. „Niech on przyjdzie”, „Zróbmy to” albo „Niech oni się tym zajmą”?
Dla rozkazów w odniesieniu do trzeciej osoby użyjemy czasownika pomocniczego 'antaa’, np.
3. osoba l. poj. „Anna hänen tulla” (dosłownie: 'Daj mu przyjść’) lub „Antakaa hänen tulla” (’Dajcie mu przyjść’)
3. osoba l. mn. „Anna heidän hoitaa se” / „Antakaa heidän hoitaa se” – Niech oni się tym zajmą
Czasami
Do stworzenia rozkazów w liczbie mnogiej dla drugiej osoby wykorzystamy stronę bierną:
„Mennään!”- Chodźmy,
„Tehdään se!” – Zróbmy to
To powyżej będzie użyte w języku mówionym. W literaturze pięknej można natomiast spotkać takie formy jak:
tehköön – niech on zrobi
tehkööt – niech oni zrobią
tehkäämme – zróbmy
A w jakim przypadku jest dopełnienie takiego rozkazu? np. jedz jabłko!
Dopełnienie jest w nominatiivi, partitiivi lub akkusatiivi. Ale nie w genetiivi. Gdy w normalnym zdaniu jest genetiivi, zamieniamy go na nominatiivi w rozkazach. Przykłady.
Syön omenaa. – Jem jabłko. (omenaa – partitiivi)
Syö omenaa! – Jedz jabłko! (omenaa – partitiivi)
Syön omenan. – Zjem jabłko. (omenan – genetiivi)
Syö omena! – Zjedz jabłko! (omena – nominatiivi)
Kutsun hänet. – Zaproszę go. (hänet – akkusatiivi)
Kutsu hänet! – Zaproś go! (hänet – akkusatiivi)