Ablatiivi (Keneltä? Miltä?)

  • Ablatiivi jest przypadkiem lokatywnym i odpowiada na pytania:Keneltä? (Od kogo?) Miltä? (Skąd? Od czego?)
  • Przypadku ablatiivi używamy, jeżeli opisujemy otwarte/płaskie miejsce, z którego ktoś lub coś wychodzi. Łączy się często z takimi czasownikami opisujące ruch, jak na przykład lähteä (wychodzić), tulla (przychodzić), palata (wracać), ottaa (brać), olla kotoisin (pochodzić).

Tulen torilta. Przychodzę z rynku.
Otan kirjan pöydältä. – Wezmę książkę ze stołu.

  • Niektóre kraje i miejscowości są traktowane jako „otwarte” i łączą się z przypadkiem ablatiivi, zamiast elatiivi, np. Venäjä (Rosja), Tampere, Rovaniemi, Vantaa.

Olemme kotoisin Venäjältä. Pochodzimy z Rosji.
Muutan pois Tampereelta. – Wyprowadzam się z Tampere.

  • Przypadek ablatiivi jest też używany w odniesieniu do pewnych sytuacji (niekoniecznie związanych z konkretnym miejscem) albo gdy od kogoś wracamy lub coś bierzemy, np. 

lomalta z wakacji

kurssilta z kursu

ulkomailta – z zagranicy

kävelyltä – ze spaceru

isältä od ojca

Laurilta od Lauriego

  • Przypadek ablatiivi używany jest też do określenia czasu (m.in. godziny odpowiadając na pytania Kiedy?)

Nousen kahdeksalta. (= kello kahdeksan) – Wstaję o ósmej.
Juna saapuu asemalle neljältä.  (= kello neljä) Pociąg wjeżdża na dworzec o czwartej.
Viini on vuodelta 1982. – Wino jest z roku 1982.

  • Ablatiivi też pojawi się w różnych wyrażeniach jak:

Pojalta katkesi käsi. Chłopiec złamał rękę.
Omenat maksavat euron kilolta. Jabłka kosztują euro za kilogram.

  • Przypadek ablatiivi w liczbie pojedynczej tworzymy dodając końcówkę –lta/ltä do rdzenia wyrazu.

tori      + lta    = torilta

tie        + ltä    = tieltä

  • Uwaga na zmiany spółgłoskowe oraz w końcówce rdzenia przy tworzeniu przypadku ablatiivi

kki   mökiltä         (kk > k)

asiakas   asiakkaalta    (k > kk, as > aa)

  • Ablatiivi łączy się z czasownikami:
etsiä *szukać (gdzieś)myöhästyä *spóźnić się na (coś)
kieltääzabraniać (komuś)ostaa *kupić (gdzieś)
kysyäpytać (kogoś)päästä *wyrwać się z, skończyć (coś)
löytää *znaleźć (gdzieś)valmistua *ukończyć (szkołę)
löytyä *znaleźć się (gdzieś)  

Myöhästyin kurssilta. – Spóźniłam się na kurs
Avain löytyi lattialta. – Klucz znalazł się na podłodze.
Tämä elokuva on lapsilta kielletty. – Ten film jest dzieciom zabroniony.

* Te wyrazy mogą występować też z przypadkiem elatiivi. Porównaj:

         Ostin ruokaa kaupasta. – Kupiłam jedzenie w sklepie.

Ostin ruokaa torilta. – Kupiłam jedzenie na rynku.

  • Przypadek ablatiivi też będzie użyty, jeżeli od kogoś coś dostajemy lub bierzemy. Pojawią się takie czasowniki jak:
saadadostać (od)pyytääprosić (kogoś)
ottaawziąć (od)lainatapożyczyć (od)

Hanna sai lahjan Mikolta. – Hanna dostała prezent od Mikko.
Pyydän sinulta yhtä asiaa. – Proszę cię o jedną rzecz.

  • Ablatiivi łączy się też z czasownikami związanymi ze zmysłami:
näyttää  **wyglądaćhaista **śmierdzieć
kuulostaabrzmiećtuntuaodczuwać, wydawać się
maistua **smakowaćvaikuttaasprawiać wrażenie
tuoksua **pachnieć  

 Se kuulostaa hyvältä. – Brzmi dobrze.

Tehtävä tuntuu vaikealta. – Zadanie wydaje się trudne. 

** Te wyrazy mogą też zamiennie, ale rzadziej, występować z przypadkiem allatiivi (-LLE). Przykład:

Ruoka maistuu hyvältä/hyvälle. – Jedzenie smakuje dobrze.

Uważasz, że mój artykuł był wartościowy? Jeśli tak, może spodobają Ci się również moje ebooki do nauki języka fińskiego
Gramatyka języka fińskiego z ćwiczeniami. Część 1 + 2 + 3
Jak skutecznie uczyć się fińskiego?
Gramatyka języka fińskiego z ćwiczeniami. Część 2
Gramatyka języka fińskiego z ćwiczeniami. Część 1
Memo-Monika-Kociuba-thumb

Suomika

Języki obce od zawsze były moją pasją. Przyjemność sprawiała mi ich nauka, ale również nauczanie innych. Dlatego od 10 lat organizuję kursy językowe (fińskiego, niemieckiego, angielskiego oraz polskiego dla obcokrajowców), prowadzę lekcje indywidualne przez Skype, projektuję strony internetowe i inne materiały dydaktyczne, w tym e-learning.

Możesz również polubić…

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Serwis wykorzystuje pliki cookies. Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na wykorzystywanie plików cookies.