Adessiivi

Kiedy stosujemy przypadek adessiivi?

Adessiivi jest przypadkiem lokatywnym i odpowiada na pytania:
Kenellä? (U kogo? Kto (ma)?) Millä? (Na czym? Za pomocą czego?)

Przypadku adessiivi używamy, jeżeli opisujemy otwarte/płaskie miejsce, na którym ktoś lub coś przebywa. Łączy się często z takimi czasownikami statycznymi (w bezruchu), jak na przykład olla (być), asua (mieszkać), istua (siedzieć), maata (leżeć), seisoa (stać).

Olen torilla. – Jestem na rynku.
Pöydällä on kirja. – Na stole jest książka.

Przypadek adessiivi użyjemy również, aby opisać, że ktoś lub coś znajduje się przy czymś.

Seison pankkiautomaatilla. – Stoję przy bankomacie.

Uwaga! Również po czasowniku käydä (chodzić, zajść, odwiedzić) stosujemy adessiivi (lub inessiivi), ale nie allatiivi. Porównaj:

Käyn torilla. – Chodzę/Zajdę na rynek. (czynność regularna lub jednorazowa, ale informująca o przebywaniu w danym miejscu tylko przez jakiś czas)

Menen torille. – Idę na rynek. (czynność jednorazowa, jednokierunkowa)

Niektóre kraje i miejscowości są traktowane jako „otwarte” i łączą się z przypadkiem adessiivi, zamiast inessiivi, np. Venäjä (Rosja), Tampere, Rovaniemi, Vantaa.

Asun Vantaalla. – Mieszkam w Vantaa.

Przypadek adessiivi jest też używany w odniesieniu do pewnych sytuacji (niekoniecznie związanych bezpośrednio z konkretnym miejscem), np.

lomalla – na wakacjach
matkalla – w podróży
kurssilla – na kursie
ulkomailla – za granicą
lounaalla – na lunchu
kahvilla – na kawie
oluella – na piwie
kävelyllä – na spacerze
tauolla – na przerwie
tupakalla – na papierosie
ostoksilla – na zakupach
Laurilla – u Lauriego (w domu)

Adessiivi, oprócz wyrażeń związanych z miejscem, używamy do określenia czasu, głównie pór dnia i pór roku i z wyrazem viikko (tydzień).

Aamulla on valoisaa. – Rano jest jasno.
Talvella sataa lunta. – Zimą pada śnieg.
Tällä viikolla on aurinkoinen ilma. – W tym tygodniu jest słoneczna pogoda.

Przypadek adessiivi też będzie użyty, jeżeli mówimy, że ktoś coś ma.

Minulla on koira. – Mam psa.
Pekalla on uusi talo. – Pekka ma nowy dom.

Adessiivi używamy również do opisania, jakim narzędziem lub środkiem coś wykonujemy (Czym? Za pomocą czego?).

Millä tavalla teit sen? – W jaki sposób to zrobiłeś?
Matkustan autolla. – Podróżuję samochodem.
Kirjoitamme kynällä. – Piszemy długopisem.
Puhu kovalla äänellä. – Mów głośno. (dosłownie: mocnym głosem)

Jak tworzymy przypadek adessiivi?

Przypadek adessiivi w liczbie pojedynczej tworzymy dodając końcówkę –lla do rdzenia wyrazu.
tori + lla = torilla                      
tie + llä  = tiellä

Zmiany spółgłoskowe oraz w końcówce rdzenia przy tworzeniu przypadku adessiivi są takie same jak w przypadku inessiivi (porównaj rodział 8).
mökki > mökillä (kk > k)
asiakas > asiakkaalla (k > kk, as > aa)