Zdania opisujące uczucia typu „Minua ärsyttää”
W języku fińskim są takie czasowniki, które opisują nasze uczucia (emocje, ale też czasem stan fizyczny) i dodatkowo wymagają pewnej konstrukcji zdania:
osoba doznająca tych uczuć w przypadku partitiivi | + czasownik w 3. osobie (liczby pojedynczej, rzadziej mnogiej) | + opcjonalnie powód danego uczucia w formie: – rzeczownika w mianowniku, – zdania podrzędnego.
|
Przykłady:
Minua naurattaa. – Chce mi się śmiać.
Minua naurattaa tämä elokuva. – Rozbawia mnie ten film.
Minua naurattavat nämä elokuvat. – Rozbawiają mnie te filmy.
Minua naurattaa katsoa tätä elokuvaa. – Chce mi się śmiać oglądając ten film.
Minua naurattaa, kun katson tätä elokuvaa. – Chce mi się śmiać, gdy oglądam ten film.
Czasem ten szyk może być odwrócony, np.:
Tämä elokuva naurattaa minua. – Ten film mnie rozbawia.
Inne przykłady czasowników:
kiinnostaa | interesować |
Mikä sinua kiinnostaa? | Co cię interesuje? |
Minua kiinnostaa se kirja. | Mnie interesuje ta książka. |
Minulla on jotakin, joka voi kiinnostaa teitä. | Mam coś, co może was zainteresować. |
huvittaa | mieć ochotę; rozweselać |
Huvittaisiko sinua lähteä elokuviin? | Miałabyś ochotę wyjść do kina? |
ilahduttaa | radować, cieszyć |
Minua ilahduttaa nähdä sinut täällä. | Cieszę się widząc cię tutaj. |
harmittaa | irytować, złościć (często, gdy jest nam przykro, albo czujemy się zawiedzeni) |
Minua harmittaa, jos unohdan avaimet kotiin. | Jestem zła, jeśli zapomnę klucze w domu. |
ärsyttää | denerwować, drażnić |
Häntä ärsyttää kova melu. | Ją denerwuje głośny hałas. |
Meitä ärsyttää, että olet aina myöhässä. | Denerwuje nas, że ciągle się spóźniasz. |
ottaa päähän | wkurzać |
Minua otti päähän. | Wkurzyłam się. |
kiukuttaa | złościć, dokuczać (często w odniesieniu do dzieci) |
Hänen käytöksensä kiukutti kaikkia. | Jego zachowanie złości wszystkich. |
suututtaa | złościć, wściekać |
Meitä suututtaa, koska konsertti on loppuunmyyty. | Jesteśmy wściekli, ponieważ bilety na koncert zostały wyprzedane. |
Älä suututa minua! | Nie denerwuj mnie! |
raivostuttaa | doprowadzać do szału |
Asia raivostutti kaikkia. | Sprawa doprowadziła wszystkich do szału. |
inhottaa | wywoływać niechęć, wstręt, odrzucać |
Minua inhottaa pestä vessaa. | Czyszczenie toalety wywołuje u mnie wstręt. |
ällöttää | budzić wstręt/odrazę |
Minua ällöttää se tyyppi. | Ten typ budzi we mnie odrazę. |
ahdistaa | dręczyć, męczyć |
Mikä sinua ahdistaa? | Co cię dręczy? |
hermostuttaa | denerwować, stresować |
Mikä sinua hermostuttaa? | Co cię denerwuje? |
jännittää | ekscytować, denerwować |
Minua vähän jännittää, koska tänään minulla on työhaastattelu. | Jestem trochę zdenerwowana, ponieważ dziś mam rozmowę kwalifikacyjną. |
pelottaa | przerażać |
Minua pelottaa. | Boję się. / Przeraża mnie. |
Mikä sinua pelottaa? | Czego się boisz? |
huolestuttaa | niepokoić, martwić |
Minua huolestuttaa vielä yksi asia. | Martwi mnie jeszcze jedna rzecz. |
nolottaa | zawstydzać, wprawiać w zakłopotanie |
Häntä nolotti myöntää erehtyneensä. | Wstyd mu było przyznać się do błędu. |
Minua nolottaa. | Głupio mi jest. |
hävettää | zawstydzać |
Minua hävettää puolestasi. | Wstyd mi za ciebie. |
Häntä hävettää sanoa. | Wstyd mu powiedzieć. |
kaduttaa | żałować |
Minua kaduttaa, että tein niin. | Żałuję, że to zrobiłam. |
itkettää | chcieć się płakać |
Minua itkettää, koska äitini lähtee ulkomaille. | Chce mi się płakać, ponieważ moja mama wyjeżdża za granicę. |
Häntä itkettää, koska hän katsoo surullista elokuvaa. | Chce mu się płakać, ponieważ on ogląda smutny film. |
yskittää | chcieć się kaszleć |
Minua yskittää. | Chce mi się kaszleć. / Zbiera mnie na kaszel. |
aivastuttaa | chcieć się kichać |
Minua aivastuttaa. | Chce mi się kichać. |
haukotuttaa | chcieć się ziewać |
Minua haukotuttaa. | Chce mi się ziewać. |
pissattaa | chcieć się siku. |
Lasta pissattaa. | Dziecku chce się siku. |
oksettaa | mdlić |
Minua oksettaa. | Mdli mnie. / Zbiera mnie na wymioty. |
huimata | kręcić się w głowie |
Minua huimaa. | Kręci mi się w głowie. |
pyörryttää | kręcić się w głowie, mieć zawroty głowy |
Minua pyörryttää. | Kręci mi się w głowie. |
väsyttää | czuć się zmęczonym |
Minua väsyttää. | Czuję się zmęczona. |
nukuttaa | chcieć się spać |
Minua alkaa nukuttaa. | Zaczyna mi się chcieć spać. |
janottaa | chcieć się pić |
Janottaako sinua? | Chce ci się pić? |
Haluan juoda vettä. Minua janottaa. | Chcę się napić wody. Chce mi się pić. |
kutittaa: | łaskotać |
Nenääni kutittaa. | Nos mnie swędzi. |
paleltaa | marznąć |
Minua paleltaa. | Marznę. |
lämmittää | rozgrzać |
Meitä lämmittää kuuma tee. | Rozgrzeje nas gorąca herbata. |
piristää | pobudzać, ożywiać |
Kahvi piristi minua. | Kawa mnie orzeźwiła. |
vaivata | dolegać |
Mikä sinua vaivaa? | Co ci dolega? / Co ci jest? / O co ci chodzi? |
Ei häntä mikään vaivaa. | Nic mu nie dolega. / Nic mu nie jest. |
Mikä sinua vaivaa oznacza raczej „Masz jakis problem?” i jest raczej niegrzeczna forma.
Tak, zgadza się. Pewnie zależy od intonacji, jak to przetłumaczymy.
Jak ktoś się nas czepia, a my ze zmarszczonym czołem powiemy „Mikä sinua vaivaa?”, to będzie właśnie znaczyło „O co ci chodzi?”, „Masz jakiś problem?”
Ale jak lekarz zada nam to pytanie w neutralny sposób, przetłumaczyłabym to jako „Co ci dolega?” „Co ci jest?”