Zdanie egzystencjalne w liczbie pojedynczej
- Zdanie egzystencjalne opisuje sytuację, że coś istnieje gdzieś. Jest to odpowiednik angielskiego „There is/are”. Takie zdanie przedstawia nową rzecz lub osobę, które wcześniej nie zostały wspomniane.
Kadulla on auto. (Na ulicy stoi samochód.)
- Zdanie egzystencjalne jest podobne do zdania opisującego przynależność „Minulla on …” pod kątem budowy zdania i zastosowania przypadków. Porównaj:
Minulla on auto. (Mam samochód) Dosłownie: ‘Na mnie jest samochód.’
Pöydällä on kirja. (Na stole leży książka.)
- Na początku zdania egzystencjalnego pojawia się okolicznik miejsca. Porównaj ze zwykłym zdaniem:
Pöydällä on puhelin. (Na stole leży jakiś telefon.) – zdanie egzystencjalne
Puhelin on pöydällä. (Ten telefon leży na stole.) – zwykłe zdanie
- Okolicznik miejsca, który stoi na pierwszym miejscu w zdaniu, jest w przypadku lokatywnym, najczęściej z końcówką ‑ssa/‑ssä lub ‑lla/‑llä. Przykłady:
Pihalla on koira. (Na podwórku jest pies.)
Talossa on hissi. (W budynku jest winda.)
- W zdaniu egzystencjalnym oprócz czasownika ‘olla’ (być) mogą pojawić się też inne czasowniki jak na przykład: ‘asua’ (mieszkać), ‘istua’ (siedzieć), ‘seisoa’ (stać), ‘näkyä’ (widać), ‘kasvaa’ (rosnąć). Przykłady:
Kadulla seisoo poika. (Na ulicy stoi chłopiec.)
Puutarhassa kasvaa puu. (W ogrodzie rośnie drzewo.)
- Podmiot w zdaniu znajduje się na trzeciej pozycji, po czasowniku. Jeżeli jest to wyraz policzalny w liczbie pojedynczej, użyjemy go w nominatiivi. Jeżeli wyraz jest niepoliczalny, zastosujemy partitiivi.
Keittiössä on lasi. (W kuchni jest szklanka.) – zdanie egzystencjalne, podmiot policzalny w nominatiivi
Lasissa on vettä. (W szklance jest woda.) – zdanie egzystencjalne, podmiot niepoliczalny w partitiivi
ALE: Vesi on lasissa. (Ta woda jest w szklance.) – zwykłe zdanie, podmiot niepoliczalny w nomitatiivi
- Podmiot w zaprzeczonym zdaniu egzystencjalnym będzie w przypadku partitiivi. Zdanie egzystencjalne przeczące przetłumaczymy na polski jako ‘nie ma’. Przykłady:
Talossa ei ole hissiä. (W domu nie ma windy.)
Pöydällä ei ole puhelinta. (Na stole nie ma żadnego telefonu.) – zdanie egzystencjalne, podmiot ‘puhelinta’ w partitiivi
ALE: Puhelin ei ole pöydällä. (Telefon nie jest na stole.) – zwykłe zdanie, podmiot ‘puhelin’ w nominatiivi
A w przypadku opisywania, że coś jest na obrazie, jak powiemy: Kuvassa on… czy Kuvalla on… ?
Na obrazku – kuvassa
Na obrazku jest kot. – Kuvassa on kissa.
Moi! A jeżeli dany wyraz jest policzalny ale chcemy używać liczby mnogiej? Będzie też partitiivi? Np. Pöydällä on kirjoja? I podobnie: Minulla on kirjoja? Kiitos
Tak, gdy mamy rzeczy w liczbie mnogiej prawie zawsze mamy partitiivi w zdaniach egzystencjalnych i typu „Minulla on”.
Pöydällä on kirjoja. – Na stole są książki.
Minulla on kirjoja. – Mam książki.
ALE gdy mamy do czynienia z wyrazami występującymi zawsze lub bardzo często w liczbie mnogiej lub parach, wtedy użyjemy nominatiivi:
Pöydällä on sakset. – Na stole są nożyczki.
Minulla on siniset silmät. – Mam niebieskie oczy.
No i gdy mamy liczebnik przed wyrazem, wtedy jest partitiivi liczba pojedyncza:
Pöydällä on kaksi kirjaa. – Na stole są dwie książki.
Minulla on kolme kirjaa. – Mam trzy książki.
Jeszcze pytania do tego. Źródło: Suomen mestari 1, strona 209 zadanie 7. Jest tu pytanie: „Onko sinulla kivat työkaverit?” Na podstawie co Pani napisała powyżej, uważam, że powinno być „Onko sinulla kivoja työkavereja”. Dlaczego tak nie napisali w ksiażce? Dziękuję za odpowiedź! A odpowiedź chyba ma być „Minulla on kivoja työkavereja”, czy nie?
W zasadzie to dwie wersje mogą pasować: „Onko sinulla kivat työkaverit?” oznaczałoby bardziej „Czy WSZYSCY twoi koledzy z pracy są fajni?”.
Natomiast „Onko sinulla kivoja työkavereita?” (kaveri w partitiivi ma dwie wersje dozwolone, ale kavereita jest popularniejsza niż kavereja) byłoby ogólnym pytaniem „Czy masz JAKICHŚ fajnych kolegów?”
Jestem bardzo wdzięczny za odpowiedzi!