Wymiana spółgłosek k, p, t w czasowniku typu 1 (odmiana A)
- Przy odmianie czasownika czasami dochodzi do transformacji wewnątrz wyrazu i spółgłoski k, p, t przekształcają się na inne spółgłoski lub znikają. Dochodzi wtedy do tzw. wymiany stopnia (po fińsku ‘astevaihtelu’). To zjawisko jest podobne do oboczności w języku polskim, np. pomagać – pomoże (g:ż), prosić – proszę (s’:sz).
- Jeśli bezokolicznik jest typu I, czyli kończy się na dwie samogłoski, stosujemy odmianę A. Dochodzi wtedy do wymiany spółgłosek mocnych na słabe w końcowej sylabie przed –a/-ä.
Lista spółgłosek z przykładami:
| Wymiana spółgłoski mocnej na słabą | Przykład | ||||
| Bezokolicznik | 1. osoba l. pojedynczej | ||||
| kk > k | liikkua | poruszać się | > | liikun | poruszam się |
| pp > p | riippua | wisieć | > | riipun | wiszę |
| tt > t | odottaa | czekać | > | odotan | czekam |
| k > – | alkaa | zaczynać | > | alan | zaczynam |
| p > v | sopia | pasować | > | sovin | pasuję |
| t > d | tietää | wiedzieć | > | tiedän | wiem |
| nk > ng | onkia | wędkować | > | ongin | wędkuję |
| mp > mm | ampua | strzelać | > | ammun | strzelam |
| lt > ll | kieltää | zabraniać | > | kiellän | zabraniam |
| nt > nn | antaa | dawać | > | annan | daję |
| rt > rr | kertoa | mówić | > | kerron | mówię |
| lke > lje | kulkea | jechać | > | kuljen | jeżdżę |
| rke > rje | särkeä | boleć | > | särjen | bolę |
- Uwaga! Bez zmian pozostają następujące pary spółgłosek: ks, sk, ps, sp, ts, st, tk. Przykład:
maksaa (płacić) – minä maksan, etsiä (szukać) – minä etsin
- Uwaga! W odmianie A do wymiany spółgłosek na słabe dochodzi w zdaniu twierdzącym tylko w osobach ‘minä’, ‘sinä’, ‘me’, ‘te’. W przeczeniu natomiast dochodzi do wymiany we wszystkich osobach.Porównaj odmianę czasownika ‘lukea’ (czytać):
| twierdzenie: | przeczenie: | |
| minä | luen | en lue |
| sinä | luet | et lue |
| hän | lukee ! | ei lue |
| me | luemme | emme lue |
| te | luette | ette lue |
| he | lukevat ! | eivät lue |
Uważasz, że mój artykuł był wartościowy? Jeśli tak, może spodobają Ci się również moje ebooki do nauki języka fińskiego
Suomika
Języki obce od zawsze były moją pasją. Przyjemność sprawiała mi ich nauka, ale również nauczanie innych. Dlatego od 10 lat organizuję kursy językowe (fińskiego, niemieckiego, angielskiego oraz polskiego dla obcokrajowców), prowadzę lekcje indywidualne przez Skype, projektuję strony internetowe i inne materiały dydaktyczne, w tym e-learning.
Bardzo dziękuję dzięki temu nauczylam sie komunikować i osiągnelam poziom A2+ 😊😊😊
Cześć, bardzo fajny opis :) Takie historie są motywujące, tak się zastanawiam jak to jest z integracją u starszych dzieci,…
Minęły trzy lata od kupna domu, a rok od przeprowadzki na stałe. Na początku miejsce służyło nam za domek wypoczynkowy…