Jak tworzymy wyrazy złożone w języku fińskim?
W języku fińskim istnieje duża grupa wyrazów złożonych, które są utworzone z odrębnych słówek. Wyrazy złożone tworzone są na kilka sposobów.
Wyrazy złożone łączone w sposób prosty
Duża z nich część łączona jest w sposób prosty, to znaczy bezpośrednio łączymy dwa wyrazy, lub więcej, nie odmieniając żadnego z nich. Przykłady:
| Wyraz nr 1 | Wyraz nr 2 | Wyraz złożony | |||||
| valo | światło | + | kuva | obraz | | valokuva | zdjęcie |
| jalka | stopa, noga | + | pallo | piłka | | jalkapallo | piłka nożna |
| herätys | pobudka | + | kello | zegar | | herätyskello | budzik |
| meri | morze | + | mies | mężczyzna | | merimies | marynarz |
Wyrazy złożone z łącznikiem
Jeżeli przy tworzeniu wyrazu złożonego pierwszy człon kończy się na taką samą samogłoskę, na jaką zaczyna się drugi element składowy, wtedy wykorzystujemy łącznik „-”. Przykłady:
| Wyraz nr 1 | Wyraz nr 2 | Wyraz złożony | |||||
| palo | pożar | + | ovi | drzwi | | palo-ovi | drzwi przeciwpożarowe |
| urheilu | sport | + | ura | kariera | | urheilu-ura | kariera sportowa |
| loma | wakacje | + | asunto | mieszkanie | | loma-asunto | domek letniskowy |
| lauantai | sobota | + | ilta | wieczór | | lauantai-ilta | sobotni wieczór |
Wyrazy złożone z pierwszym elementem w genetiivi
Często się zdarza przy tworzeniu wyrazów złożonych, że pierwszy człon występuje w przypadku genetiivi z końcówką -n. Przykłady:
| Wyraz nr 1 | Wyraz nr 2 | Wyraz złożony | |||||
| sade | deszcz | + | varjo | cień | | sateenvarjo | parasol |
| koti | dom | + | kone | maszyna | | kodinkone | sprzęt AGD |
| veri | krew | + | paine | ciśnienie | | verenpaine | ciśnienie krwi |
| vesi | woda | + | keitin | kuchenka | | vedenkeitin | czajnik elektryczny |
Wyrazy złożone z pierwszym elementem zakończonym na -nen
W przypadku, gdy pierwszy element wykorzystywany do utworzenia wyrazu złożonego kończy się na ‑nen, wtedy należy usunąć końcówkę -nen od wyrazu podstawowego, a następnie dodać -s. Jeżeli pierwszym elementem jest kolor, wtedy należy usunąć od wyrazu podstawowego -inen.
Przykłady:
| Wyraz nr 1 | Wyraz nr 2 | Wyraz złożony | |||||
| nainen | kobieta | + | hormoni | hormon | | naishormoni | hormon żeński |
| pohjoinen | północny | + | napa | biegun | | pohjoisnapa | biegun północny |
| erikoinen | specjalny | + | lääkäri | lekarz | | erikoislääkäri | lekarz specjalista |
| punainen | czerwony | + | viini | wino | | punaviini | czerwone wino |
Suomika
Języki obce od zawsze były moją pasją. Przyjemność sprawiała mi ich nauka, ale również nauczanie innych. Dlatego od 10 lat organizuję kursy językowe (fińskiego, niemieckiego, angielskiego oraz polskiego dla obcokrajowców), prowadzę lekcje indywidualne przez Skype, projektuję strony internetowe i inne materiały dydaktyczne, w tym e-learning.
Bardzo dziękuję dzięki temu nauczylam sie komunikować i osiągnelam poziom A2+ 😊😊😊
Cześć, bardzo fajny opis :) Takie historie są motywujące, tak się zastanawiam jak to jest z integracją u starszych dzieci,…
Minęły trzy lata od kupna domu, a rok od przeprowadzki na stałe. Na początku miejsce służyło nam za domek wypoczynkowy…