Rekcja wyrazu – pomocne źródła
Zastanawiasz się czasami, jakiego przypadku użyć po konkretnym wyrazie, np.
”pomóż mi” to ”auta minulle” czy ”auta minua”?
„zostać w domu” to „jäädä kotona” czy ”jäädä kotiin”?
W powyższych przykładach użyte zostały czasowniki, które wymagają konkretnych przypadków. To jest tak zwana rekcja wyrazu. Poprawnie będzie ”auta minua” oraz ”jäädä kotiin”.
W języku polskim podobne zjawisko też występuje, np. „szukam książki” (a nie „szukam książkę”).
A gdzie sprawdzić, jakiego przypadku wymagają poszczególne słowa?
– W książce „Tarkista tästä”, w której w porządku alfabetycznym wymienione są wyrazy
– Na rosyjskiej stronie http://www.suomesta.ru/, która tak naprawdę przepisała treść z książki „Tarkista tästä”, dodając tłumaczenie rosyjskie
– W niektórych słownikach będą podane przykłady zastosowania, np. http://www.kielitoimistonsanakirja.fi/
Dzięki! Od kilku m-cy uczę się fińskiego i Twoja strona jest bardzo pomocna 🙂
Miło to słyszeć.
A z jakim przypadkiem łączy się czasownik BYĆ? 🙂
Czasownik „być” łączy się z wieloma przypadkami, głównie będą to sytuacje „bezruchowe” np.:
olla + N ine/ade
Olen Helsingissä/Venäjällä. (Jestem w Helsinkach/w Rosji.)
olla + V -mAssA
Olin kirjastossa lukemassa lehtiä. (Jestem w bibliotece i czytam gazety.)
A w zdaniach egzystencjalnych np.być człowiekiem, być inżynierem, być działaczką etc? W polskim łączy się z narzędnikiem, w niemieckim z mianownikiem, a w fińskim? Kiitos paljon za odpowiedzi 🙂
Jestem człowiekiem. Jestem polakiem. – to tzw. zdania z orzeczeniem imiennym lub zdania orzecznikowe (predikatiivi).
Orzecznik w fińskim jest w mianowniku lub partitiivi, przykłady:
Olen ihminen. – Jestem człowiekiem (NOMINATIIVI)
Laukku on nahkaa. – Torba jest skórzana. (Dosłownie: Tobra jest skórą.) (PARTITIIVI)
Więcej tutaj: http://suomika.pl/predikatiivi/
Wszedłem na tę rosyjską stronę, to jest chyba najobszerniejsza, darmowa lista, szukałem dużo w internecie (po polsku i angielsku) i ogólnie nie ma wielu stron z rekcją fińskich czasowników. Ale mam pytanie – na tej stronie po czasowniku a przed nazwą przypadka występują skróty np. V, N, O – co oznaczają? V to pewnie czasownik (verbbi), ale pozostałych nie mogę rozgryźć 🙁 Np. przy ajatella jest: O par, N ela, V1 inf i että-lause. To ostatnie to w ogóle jakiś kosmos 😛
Te skróty oznaczają:
V 1 inf. – czasownik (verbi), pierwszy bezokolicznik (infinitiivi)
N – nomina, czyli rzeczownik, przymiotnik, zaimek lub liczebnik (nomini)
ela – przypadek elatiivi (-STA)
että-lause – zdanie zaczynające się na „että” (że)
O – dopełnienie (objekti), które może wystąpić w różnych przypadkach jak nominatiivi, partitiivi, akkusatiivi, genetiivi